Matura

TEMATY NA USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 

Literatura

  1. Obraz ”małej ojczyzny” w literaturze XIX i XX wieku. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych utworów.
  2. Biesiady, wesela i bale. Przedstaw rolę motywu tańca w wybranych utworach literatury polskiej.
  3. Na wybranych przykładach zaprezentuj dylematy bohaterów literackich zmagających się z trudna rzeczywistością wojenną.
  4. Zwierzę w roli bohatera literackiego. Analizując wybrane przykłady, omów cele tego zabiegu artystycznego.
  5. Przestrzeń nocy. Noc jako czas wydarzeń w utworze literackim. Omów funkcje oraz sposoby ujęcia tematu w literaturze.
  6. Inspiracje filozoficzne w literaturze Młodej Polski. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych przykładów.
  7. Reportaż literacki jako forma refleksji nad światem. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów.
  8. Problemy bohaterów literackich wkraczających w dorosłość. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych utworów.
  9. Epistolografia romantyczna jako źródło wiedzy o epoce. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów
  10. Obraz świata w twórczości wybranych poetek. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych przykładów.
  11. Portret kobiety w poezji Marii Pawlikowskiej – Jasnorzewskiej i Haliny Poświatowskiej. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych utworów.
  12. Żart i humor w poezji K.I. Gałczyńskiego i Juliana Tuwima. Przedstaw różne jego funkcje, odwołując się do wybranych przykładów.
  13. Dawne polskie zwyczaje utrwalone w literaturze. Omów temat na wybranych przykładach.
  14. Motyw baśniowy w literaturze i sztuce. Omów jego funkcje na wybranych przykładach.
  15. Motyw rycerza i rycerskiej walki. Przeanalizuj temat, odwołując się do wybranych tekstów z różnych epok.
  16. Przedstaw funkcjonowanie motywu przebaczenia w wybranych utworach różnych epok.
  17. Kreacje kobiet w literaturze. Jaka rolę odgrywają? Zaprezentuj temat, odwołując się do wybranych przykładów.
  18. Symboliczny wymiar przedmiotów, ich funkcja w utworze. Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów literackich.
  19. Żywioły w literaturze, ich funkcja i sposób przedstawienia. Omów na wybranych przykładach.
  20. Postać kobiet w prozie współczesnej. Omów przywołując wybrane teksty.
  21. Literackie portrety dzieci i młodzieży w wybranych przykładach różnych epok.
  22. Motyw Madonny w literaturze współczesnej. Porównaj jego ujęcie, odwołując się do wybranych przykładów.
  23. Sylwetki uczniów i nauczycieli w literaturze. Przedstaw na wybranych przykładach.
  24. Powieść kryminalna XX w. Określ cechy gatunkowe na wybranych przykładach.
  25. Współczesna poezja religijna. Scharakteryzuj zjawisko, odwołując się do przykładów.
  26. Motywy średniowieczne w literaturze fantasy. Omów temat, odwołując się do twórczości dwóch autorów.
  27. Inspiracje literackie w grach komputerowych. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych przykładów.
  28. Holocaust jako temat literacki i filmowy. Przedstaw temat, odwołując się do literatury pięknej i dzieł filmowych.
  29. Różne oblicza miłości w literaturze. Omów temat, odwołując się do utworów dawnych i współczesnych.
  30. Motywy fantastyczne w literaturze. Omów ich funkcje, odwołując się do utworów z różnych epok.
  31. Obraz sarmaty ukazany w „Potopie” H. Sienkiewicza i „Pamiętnikach” J. Ch. Paska.
  32. Omów mechanizmy działania systemu totalitarnego na wybranych przykładach literatury polskiej i obcej.
  33. Topos śmierci heroicznej literaturze. Przedstaw jego źródła i udowodnij popularność w epoce romantyzmu i literaturze współczesnej.
  34. Samotność – konieczność czy wybór? Omów na wybranych przykładach z różnych epok.
  35. Antysemityzm w literaturze rożnych epok. Omów zagadnienie, wykorzystując wybrane teksty.
  36. Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej i obcej. Scharakteryzuj sposoby kreowania takich bohaterów w utworach rożnych epok.
  37. Wesele i ślub w literaturze. Omów funkcjonowanie tych motywów, odwołując się do utworów literackich rożnych epok.
  38. Od Iliady Homera do…Przeanalizuj ewolucję epopei na wybranych przykładach.
  39. Różne postawy wobec śmierci w literaturze. Przedstaw i porównaj na przykładach wybranych utworów literackich z różnych epok.
  40. Literatura jako narzędzie walki z nietolerancją. Omów temat, odwołując się do wybranych tekstów literackich z rożnych epok.
  41. „Marność nad marnościami i wszystko marność” – przedstaw biblijny rodowód motywu „vanitas” i wskaż jego obecność w tekstach literatury różnych epok.
  42. Motyw marzenia o Raju i szczęściu w literaturze. Omów jego funkcje w literaturze polskiej i obcej, wykorzystując wybrane utwory.
  43. Mimetyzm i kreacjonizm jako różne konwencje w literaturze XX wieku. Rozwiń temat na wybranych przykładach.
  44. Postawa outsidera jako wyraz buntu i wrażliwości. Omów problem na wybranych przykładach literatury polskiej i obcej.
  45. Jak mówiono i pisano o miłości na przestrzeni czasu? Na wybranych przykładach literatury polskiej i obcej.
  46. Omów funkcje archetypu Syzyfa w prozie S. Żeromskiego oraz innych utworach literackich.
  47. Piękne i szlachetne postaci bohaterów literackich w utworach XIX i XX wieku. Omów ich kreacje na wybranych przykładach.
  48. Literacki obraz ojczyzny w literaturze XIX i XX wieku. Przedstaw na wybranych przykładach.
  49. Tragiczne wydarzenia XX w. utrwalone w literaturze. Analizując wybrane utwory, rozważ, jakie przestrogi SA w nich zawarte.
  50. Spisek i powstanie w literaturze. Omów funkcjonowanie tego motywu na wybranych przykładach.
  51. Tematyka metafizyczna w literaturze. Rozwiń problem, dokonując analizy i interpretacji wybranych utworów różnych epok.
  52. Porównaj pokolenie Konrada i pokolenie Kolumbów w oparciu o wybrane przykłady literackie.
  53. Literacki obraz koncertu muzycznego. Na wybranych przykładach omów jego rożne sposoby funkcjonowania.
  54. Motywy profetyczne w literaturze. Omów ich funkcje w różnych tekstach literackich.
  55. Na wybranych przykładach zaprezentuj sposób kreacji postaci więźnia w literaturze i określ funkcje tego motywu.
  56. Konflikt pokoleń na wybranych przykładach literatury polskiej z różnych epok.
  57. Portret osoby niepełnosprawnej w literaturze i filmie. Przedstaw na wybranych przykładach.
  58. Przedstaw typowe ujęcia kobiet w literaturze różnych epok.
  59. Na wybranych przykładach omów źródła i sens buntu bohaterów literackich.
  60. Duchy, zjawy, mary. Omów ich funkcje na podstawie wybranych utworów literackich.
  61. Różne sposoby funkcjonowania motywów mitologicznych w literaturze polskiej.
  62. Topos tańca w literaturze i filmie. Przedstaw na wybranych przykładach.
  63. Omów zagadnienie mody w literaturze XVIII wieku.
  64. Scharakteryzuj portret matki i określ jego funkcje w wybranych utworach literackich.

Związki literatury i innych sztuk 

  1. Obraz rzeczywistości wykreowany przez tendencyjne teksty kultury kresu PRL-u. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych przykładów.
  2. Wizerunek Polaków w oczach cudzoziemców. Przedstaw różne artystyczne konkretyzacje, odwołując się do wybranych tekstów kultury.
  3. Pamięć o Katyniu w krajowych i emigracyjnych tekstach kultury. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych przykładów.
  4. Powstanie Warszawskie w świetle tekstów kultury. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych przykładów.
  5. „Piękna brzydota” jako prowokacja artystyczna w literaturze i malarstwie. Rozważ na wybranych przykładach.
  6. Realizm w literaturze i malarstwie różnych epok. Omów na wybranych przykładach.
  7. Czytać czy oglądać? Porównaj filmy A. Wajdy z ich literackimi pierwowzorami.
  8. Przy polskim stole – znaczenie tradycji biesiadowania dla tożsamości kulturowej narodu. Omów na przykładzie wybranych tekstów kultury.
  9. Przedstaw motyw Wielkanocy w literaturze, malarstwie i muzyce wybranych epok.
  10. Przedstaw różnorodny wizerunek Boga w literaturze i sztuce różnych epok.
  11. Podróż w czasie w literaturze i filmie. Porównaj literackie i filmowe ujecie tego motywu.
  12. Zaprezentuj i porównaj biblijnych bohaterów w literaturze, rzeźbie i malarstwie różnych epok.
  13. Obraz karczmy w literaturze i filmie. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów.
  14. Historia współczesna ukazana w formie komiksu. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych przykładów.
  15. Przedmiot jako temat literatury i malarstwa. Omów temat, wykorzystując wybrane przykłady.
  16. Analizując wybrane dzieła literackie i malarskie, odpowiedz, jak sztuka ukazywała małżeństwo.
  17. Życie codzienne w literaturze i malarstwie. Rozwiń temat, odwołując się do przykładów z różnych epok.
  18. Okręt jako motyw w literaturze i malarstwie. Porównaj wybrane teksty kultury europejskiej i polskiej.
  19. Sceny z życia świętych w literaturze i malarstwie. Porównaj wybrane teksty kultury europejskiej i polskiej.
  20. Motyw ptaków w literaturze, filmie, malarstwie. Omów jego funkcjonowanie w różnych dziełach sztuki.
  21. Katedra jako obraz świata. Różne obrazy katedr i ich funkcje. Omów, odwołując się do wybranych tekstów kultury.
  22. Wizerunek dziecka w literaturze i malarstwie różnych epok. Przedstaw na wybranych przykładach.
  23. Ikar w literaturze i malarstwie różnych epok. Przedstaw na wybranych tekstach kultury.
  24. Pojedynek jako temat literacki i filmowy. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów.
  25. Przedstaw funkcjonowanie motywów mitologicznych w literaturze i sztuce różnych epok.
  26. Motyw pocieszenia i nadziei w tekstach kultury.
  27. Literacka i filmowa wizja PRL-u. dokonaj analizy wybranych przykładów.
  28. Motyw drogi w literaturze, malarstwie XIX wieku. Przedstaw ich kreacje na wybranych przykładach.
  29. Ludzie pracy w literaturze i malarstwie XIX wieku. Przedstaw ich kreacje na wybranych przykładach.
  30. Funkcja motywu grozy w literaturze i filmie. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów.
  31. Wpływ kultury masowej na literaturę i inne dziedziny sztuki. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych przykładów.
  32. Na wybranych przykładach przedstaw relacje między sacrum i profanum w literaturze i sztuce.

Język

  1. Stylizacja biblijna i jej funkcje w wybranych utworach różnych epok. Rozważ temat odwołując się do wybranych przykładów.
  2. Kolokwializmy w poezji. Przedstaw i określ ich funkcje na wybranych przykładach.
  3. Omów funkcje indywidualizowania języka postaci literackich.
  4. Funkcja magiczna języka i jej przejawy w różnego typu wypowiedziach.
  5. Obraz Warszawy w tekstach współczesnych piosenek. Przeanalizuj środki językowe w wybranych tekstach.
  6. Obraz świata we współczesnych piosenkach. Omów językowe środki wyrazu w wybranych tekstach.
  7. Język wybranej grupy zawodowej. Scharakteryzuj go na wybranym materiale językowym.
  8. Język w służbie satyry wczoraj i dziś. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów.
  9. Język nagłówków prasowych. Określ ich funkcje, stylistykę i budowę gramatyczną.
  10. Błędy frazeologiczne w wypowiedziach dziennikarskich. Scharakteryzuj je na zebranym materiale językowym.
  11. Teksty utworów hip-hopowych głosem pokolenia. Oceń zjawisko, analizując wybrane przykłady.
  12. Język i styl romansów, a wizja świata kreowanego przez ten popularny gatunek literatury masowej. Omów temat na podstawie zebranego materiału.
  13. Barokowy obraz świata. Określ go, analizując warstwę językową wybranych utworów należących do nurtu barokowej poezji metafizycznej.
  14. Analiza kulturowa i językowa przysłów polskich (na podst. przysłów o określonej tematyce).
  15. Najczęściej spotykane błędy językowe. Określ ich rodzaje i genezę, analizując wybrane wypowiedzi.
  16. Charakterystyka języka hymnu – poddaj analizie wybrane utwory literackie, wskaż cechy języka.
  17. Polszczyzna wobec zapożyczeń. Prześledź wpływ języków obcych na język polski w przeszłości i współcześnie.
  18. Oryginalność języka poetyckiego Bolesława Leśmiana – omów zagadnienie, przywołaj przykłady.
  19. Język jako środek manipulacji odbiorcą. Przedstaw problem, wykorzystując przykłady z literatury i prasy.
  20. Omów funkcje stylizacji językowej w wybranych utworach literackich.
  21. Ekspresja i impresja – wyjaśnij właściwości wybranych wypowiedzi świadczące o roli nadawcy i odbiorcy.
  22. Komizm językowy w literaturze – na wybranych utworach przedstaw jego funkcje i różne sposoby realizacji.
  23. Przedstaw zjawisko archaizacji i jej funkcję w wybranych utworach literackich.
  24. Imię, nazwisko, przydomek, pseudonim. Omów różne typy i funkcje osobowych nazw własnych w literaturze i publicystyce.
  25. Od znaczenia etymologicznego do realnego. Odwołując się do wybranych przykładów, omów zmiany znaczeniowe w współczesnej polszczyźnie.
  26. Zwroty grzecznościowe dawniej i dziś. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
  27. Mowa zakochanych w wybranej epoce i dziś. Dokonaj analizy i porównania wybranych przykładów.
  28. Przedstaw funkcje ideowo – artystyczną zdrobnień w wybranych tekstach literackich.
  29. Wyrazy modne. Omów zjawisko, analizując przykłady ze współczesnej polszczyzny.
  30. Styl potoczny – jego cechy i funkcje w literaturze dawnej i współczesnej. Omów to zagadnienie na wybranych przykładach.